میگها از سوریه و ایران دفاع خواهند کرد
روسیه مشغول اجرای قراردادی است که به وسیلهء شرکت روزوبرون اکسپرت با سوریه امضا شده و قرار است پنج فروند جنگنده شکاری رهگیر MiG-31E به این کشور واگذار شود. این نشاندهنده به روزآوری جنگ افزارهای روسی فروخته شده به منطقه خاورمیانه، پس از وقفه ایست که در جریان جنگ سال 1982 لبنان پدید آمد. ممکن است ایران، بزرگترین برنده این معامله باشد، زیرا ایران و سوریه، توافقنامه دوطرفه دفاعی با یکدیگر دارند و ایران، عهده دار هزینه خریدهای نظامی دمشق است. چندین منبع در صنایع نظامی بیان داشتند که کار آماده سازی پنج جنگنده MiG-31E در تاسیسات Sokol (تاسیسات ساخت هواپیما موسوم به Nizhny Novgorod) آغاز شده است. این قرارداد با روزوبرون اکسپورت و سوریه به امضا رسیده است و چون ساخت جنگندههای میگ-31 از سال 1994 کنار گشته است؛ سوری ها، جنگندههای رزرو نیروی هوایی روسیه را پس از دگرگونی مطابق با قرارداد، (کاهش توانمندی به سطح E) دریافت خواهند کرد.
.
جنگندههای MiG-31E، همچون میگ-25، توانایی حمل و پرتاب موشکهای قدیمی R-40 را دارا هستند
ولادیمیر ویپریاخژین (Vladimir Vypryazhkin) جانشین ریاست کارخانجات هواپیماسازی میگ چنین اظهار داشت که: «سفارشهای صادرات با میگ-31 آغاز شدهاند.» وی خریدار این میگها را مشخص نکرد اما یادآور شد که: «ما هواپیماهای MiG-31E را به عنوان پایه ای برای مبادلات تجاری با کشورهایی که پیشتر جنگندههای رهگیر میگ-25 را در خدمت داشتند، پیشنهاد می کنیم.» امروز در جهان، تنها کشورهای لیبی و سوریه دارای میگ-25 های شناسایی و رهگیر هستند. هندی ها نیز به تازگی میگ-25 های خود را بازنشست کرده اند. بوریس آلشین (Boris Aleshin) رئیس آژانس صنایع فدرال نیز قرارداد واگذاری MiG-31E را تایید نمود اما از افشای هویت خریدار خودداری کرد.
.
Pantsir-S1
به تازگی معلوم شده که شمار قابل توجهی از جنگندههای پیشرفته MiG-29M/M2 به سوریه فروخته شده اند. این میگهای29 که از نظر تکنولوژی بسیار شبیه به جنگندههای میگ-35 پیشنهاد شده به هند هستند، نخستین باریست که در چنین سطح گسترده ای صادر می شوند. گمان می رود کل ارزش قرارداد واگذاری MiG-31E و MiG-29M/M2 به سوریه، یک میلیارد دلار باشد. چندین پرسش در پس این معامله شکل میگیرد. نخستین و مهمترین آنها این است که سوریه، اعتبار مالی خرید چنین جنگ افزارهای گراقیمتی را از کجا می خواهد تامین کند؟ در زمستان 2005، روسها 70 درصد بدهی خارجی سوریه به شوروی سابق را بخشیدند که در آن زمان، 13 میلیارد و 400 میلیون دلار بود. پس از این بذل و بخشش، بدهی سوریه به روسیه، به 3 میلیارد و 600 میلیون دلار کاهش یافت. در همان سال بخشش، روسها قرارداد همکاری تکنولوژیکی – نظامی خود با سوری ها را تجدید کردند. اخباری که جسته گریخته از ابتدای سال 2005 به گوش می رسد، دال بر آن است که سوریه در گفتگوهای خود با مقامات روس، سخت خواستار خریدار جنگ افزارهای تازه می باشد. موشکهای Iskander-E خریداری شده توسط سوریه، از آن جمله می باشند. حتا رئیس جمهور پیشین روسیه (ولادیمیر پوتین) نیز علاقمندی سوریه به دراختیارگیری جنگ افزارهای پیشرفته را تایید کرده بود، اما خود شخص وی، جلوی چنین معامله ای را گرفته بود. گزارشهای منابع غیررسمی حاکی از آن بودند که دوباره گفتگوهای معامله جنگ افزار بین دوطرف آغاز شدهاند. در تازه ترین گفتگوها، سوری ها موشکهای پانتسیر (Pantsir)، استرلتز (Strelets) و ایگلا (Igla) را خریداری کردند و موشکهای بالستیک استرلتز در سال 2005 به سوریه تحویل گشتند. پیشتر و در زمان پوتین، سرگی چمزوو (Sergey Chemezov = رئیس روزوبرون اکسپورت) اظهار داشته بود که: «سوریه خواهان خریداری موشکهای ایگلا است، اما ما آنها را نمی دهیم.» در جریان آخرین سفر پرزیدنت بشار اسد به مسکو، وی به مقامات کرملین گفت که جهت جایگزینی هواپیماهای قدیمی میگ-25، قصد خریداری گونه های جدید میگ-29 یا میگ-31 را دارد.
.
پایگاههای نیروی هوایی سوریه
تحلیلگران غربی بر این باورند که یکی از دلایل مهم سرخوشی سوری ها برای چنین معاملاتی این باشد که آنها جنگ افزارها را تنها برای خودشان نمی خواهند یا اینکه اصلن برای خودشان نمی خواهند. پیشتر مسکو و دمشق قراردادی را برای دریافت 36 دستگاه سامانه ضدهوایی Pantsir-S1E به امضا رسانده بودند. در می 2008، هفته نامه معتبر جین دیفنس گزارش داد که از آن 36 دستگاه، دست کم 10 سامانه پانتسیر تا پایان سال 2008 قرار است به ایران برده شود. البته هنوز هیچ تاییدیه رسمی دال بر چنین معامله سوریه با ایران گزارش نشده، اما نقشه و برنامه چنین همکاری بین ایران و سوریه کاملن قابل باور است. تهران و دمشق بر طبق چندین توافقنامه نظامی، پیوندهای زیادی باهم دارند. پیوند استراتژیک ایران – سوریه از سال 1980 و در جریان جنگ ایران و عراق شکل گرفته است. در سالهای اخیر، سوریه و ایران قراردادهای کاملی جهت فعالیتهای نظامی مشترک به امضا رسانده اند. برای مثال در فوریه 2005، اندک مدتی پس از بخشش بدهی سوریه توسط روسها، نخست وزیر سوریه، ناجی قطری و معاون اول رئیس جمهور وقت ایران، محمدرضا عارف قرارداد دوطرفهء نظامی را امضا کردند و در جولای 2006، وزیران دفاع دو کشور، حسن ترکمانی و مصطفی محمدنجار، قراردادی را با یکدیگر جهت تشکیل کمیسیون عالی دفاعی به امضا رساند که یکی از مفاد آن، همکاری نظامی ایران با سوریه جهت تامین اعتبار مالی خرید جنگ افزار از روسیه، اوکراین و چین بود.
ایران همچون سوریه به خرید جنگ افزارهای ساخت روسیه بسیار علاقمند است و این امر نیز به دلیل دشمنی مقامات ایران با ایالات متحده به وجود آمده و شکل گرفته است. در دوران اتحاد شوروی، جنگندههای میگ-31 به عنوان کلیدیترین جنگ افزار دفاعی در برابر حمله احتمالی ایالات متحده در نظرگرفته می شدند. جنگنده های میگ-31 جهت نابودی موشکهای کروز آمریکایی که از سمت قطب شمال می آمدند منظور شده بودند. سودمندی این تکنولوژی شوروی در جریان کشمکش دائمی جمهوری اسلامی با ایالات متحده، قابل گفتگو است. اگر جنگی رخ دهد، شانس دستیابی به یک پیروزی هوایی برای ایران، بسیار اندک است و این امر به جنگ افزارهایی که ایرانیها می توانند بخرند بستگی ندارد.
جنگندههای میگ-31 می توانند برای سوری ها بسیار کارآمد باشند. رئیس برنامه تکنولوژی و امنیت ملی در انیستیتو تکنولوژی Holon و سرهنگ شموئیل گوردون (Col. Shmuel Gordon) از نیروی هوایی اسرائیل چنین می گویند: «این نخستین مدرنیزاسیون جدی در قسمت سیستمهای ضدهوایی و ضدموشکی سوریه در ده سال اخیر به شمار می آید. چنین جنگندههایی احتمال دارد بتوانند آزادی عمل نیروی هوایی اسرایئل را محدود کنند. وجود چنین جنگ افزارهایی بدان معنی است که سوری ها قادرند هواپیماهای اسرائیلی بر فراز بلندیهای جولان یا لبنان را سرنگون سازند. گفته میشود چنین جهشی در زمینه توانمندیهای ارتش سوریه، آنها را به راه اندازی یک جنگ هوایی تشویق خواهد کرد.»
سرهنگ گوردون همچنین چنین تحلیل میکند که این پنج هواپیمای میگ-31 به ارتش سوریه وارد شدهاند اما در نوک یک کوه یخی قرار گرفته اند. «وجود آنها چندان محسوس نخواهد بود، زیر تنها پنج فروند هستند. اما پنج فروند کجا بود؛ آنها به زودی 20 و شاید 24 فروند بشوند. هزینه های نگهداری این هواپیماها، بسیار گزاف است و سر به فلک می زند، اما از نظر تعمیر و نگهداری، تفاوت چندانی بین 5 یا 20 فروند وجود ندارد.» فرمانده پیشین نیروی هوایی اسرائیل ژنرال ایتان بن الیاهو (Maj. Gen. Eitan Ben-Eliahu) با این گفته ها موافق است. وی می گوید: «آنها بر توانایی عملیاتی نیروی هوایی اسرائیل، می توانند تاثیرگذار باشند، اما این تاثیرگذاری چندان اهمیتی ندارد زیرا آنها اصلن قادر به دگرگونی برتری مطلق هوایی اسرائیل نیستند. با این حال اگر شمار این هواپیماها افزایش یابد، آنها قادر به تغییر این برتری خواهند شد. خطرناکترین مسئله برای امنیت ملی اسرائیل، تحویل این پنج هواپیما به سوریه نیست بلکه تجدید این فروشهاست.» عضو کنست (مجلس اسرائیل) و رئیس پیشین کمیته سیاست خارجی و دفاعی، آقای یووال استین یتز(Yuval Steinitz) چنین می گوید: «نمی شود گفت که آن معامله ویژه، بزرگترین تهدید امنیت اسرائیل است، اما خطر اصلی کل سامانه های مشمول معامله است که اندک اندک به سوریه تحویل داده می شوند.»
.
اسرائیل در جریان گفتگوهای محرمانه ای که شیمون پرز در مسکو با پوتین انجام داد، به روسها گفت که امکان دارد برخی از این جنگ افزارهای پیشرفته به دست حزب الله لبنان بیفتند و در جنگ بعدی حزب الله علیه اسرائیل بکار گرفته شوند.
فروش جنگندههای پیشرفته روسی به سوریه، بی شک واکنش روسها به غرب بود و روسها چندان علاقه ای به شنیدن اعتراضات آمریکایی ها نداشتند زیرا این قرارداد فروش زمانی بسته شد که مسئله اصلی بین روابط روسیه و ایالات متحده، سیستم دفاع موشکی آمریکایی ها در اروپایی شرقی بود. حال که این سیستمها برچیده شدهاند، گفتگوهای دوطرف ممکن است آغاز گردند.